406 pp, b/w figures, pb, in Turkish.
JEOARKEOLOJİ VE PALEOCOĞRAFYA ARAŞTIRMALARININ ARKEOLOJİDEKİ YERİ
İlhan Kayan
- Giriş
- Jeoarkeolojinin Gelişimine Genel Bakış
- Su ve Jeoarkeolojide Önemi
- İklim Değişmeleri ve Jeoarkeolojik Etkileri
- Kuvaterner İklim Değişmeleri
- Deniz Seviyesi Değişmeleri
- Holosen Deniz Seviyesi Değişmeleri, Kıyı Şekillenmesindeki Etkileri ve Jeoarkeolojik Sonuçları
- Deltalarda Paleocoğrafya - Jeoarkeoloji Araştırma Yöntemleri
- Sonuç
- Notlar
- Kaynakça
ARKEOLOJİDE MEKÂNSAL TEKNOLOJİLER: Uzaktan Algılama ve Coğrafi Bilgi Sistemleri
Tuna Kalaycı
- Uzaktan Algılama
- Yerden Algılama
- Total Station
- Yersel Lazer Tarayıcılar
- Küresel Konumlandırma Sistemleri (KKS)
- Arkeojeofizik
- Amaçlar
- Yöntemler
- Jeomanyetik
- Elektrik Özdirenç
- Jeoradar (Ground Penetrating Radar-GPR)
- Elektromanyetik (EM)Yöntemler
- Hangi Yöntem, Ne Zaman?
- Araştırmanın Tasarlanması
- Verinin İşlenmesi - Yorumlama, Arşivleme ve Üstveri (Metadata)
- Arşivleme ve Üstveri (Metadata)
- Havadan ve Uzaydan Uzaktan Algılama
- Havadan Algılama
- Hava Fotoğrafları
- Uzaktan Kontrollü Hava Sistemleri
- LiDAR (Light Detection and Ranging)
- Uzaydan Algılama
- Çok Yüksek Çözünürlüklü Sistemler
- Yüksek Çözünürlüklü Sistemler
- CORONA
- Orta Çözünürlüklü Sistemler
- Düşük Çözünürlüklü Multi-Spektral Sistemler
- Radar Sistemler
- Coğrafi Bilgi Sistemleri
- Tanım
- CBS’nin Bileşenleri
- CBS’nin Temel Veri Yapısı
- Mekânsal Veri
- Öznitelik Verisi
- Hücresel (Raster) Model
- Vektörel Model
- Hücresel ve Vektörel Modellerin Karşılaştırmalı İncelemesi
- CBS Temel İş Süreci
- Veri Toplama
- Veri Yönetimi
- Veri İşleme
- Veri Sunumu
- Arkeolojide CBS Uygulamaları
- Yüzey Araştırmaları
- Kazılar
- Klasik Yerleşim Kuramlarının İncelenmesi
- Sıra Büyüklük Analizi (Rank-size Analysis)
- Tahmin Modelleri (Predictive Models)
- Görünürlük Analizi (Viewshed Analysis)
- Maliyet Yüzeyi Çözümlemesi (Cost Surface Analysis)
- Çevirimiçi Coğrafi Bilgi Sistemleri
- Türkiye Arkeolojik Yerleşmeleri (TAY) Projesi
- MEGA – Jordan
- Neolithic Thessaly – IMS
- The Digital Atlas of Roman and Medieval Civilization (DARMC)
- CORONA Atlas of the Middle East
- Kaynakça
ARKEOLOJİDE YÜZEY ARAŞTIRMALARI: Yöntem, Tarihçe ve Uygulama
Elif Koparal
- Giriş
- Yüzey Araştırmalarının Kısa Tarihçesi ve Örnek Uygulamalar
- Diyala-Uruk Yüzey Araştırmaları, Irak
- Viru Vadisi Yüzey Araştırması
- Boeotia Yüzey Araştırması
- Laconia Yüzey Araştırması
- Hatay Amik Ovası Yüzey Araştırması
- Antikythera Yüzey Araştırması Projesi
- Türkiye’de Yüzey Araştırmalarının Kısa Tarihçesi
- Yüzey Araştırması Yöntembilimi ve Uygulanması
- Yüzey Araştırması Planı ve Stratejisinin Oluşturulması
- Araştırma Alanının ve Hedeflerin Belirlenmesi
- Bütçe Oluşturulması
- Ruhsat ve İzin İşlemleri
- Saha Çalışması Öncesinde Yapılması Gerekenler
- Literatür Araştırması ve Gerekli Belgelerin Derlenmesi
- Topografik, Jeolojik ve İdari haritalar
- Veri Tabanları
- Ön Keşif Çalışması
- Saha Çalışması
- Yaygın ve Yoğun Yüzey Taraması
- Örnekleme Stratejisi
- Yüzey Temsiliyeti ve Görünürlüğü
- Tutarlılık Kontrolü
- Çevresel Arkeoloji Çalışmaları
- Yüzey Araştırması Verilerinin Değerlendirilmesi ve Yorumlanması
- Yüzey Araştırması Yöntem ve Analizinde Anahtar Tartışmalar, Terimler ve Modeller
- Son Değerlendirme
- Kaynakça
STRATİGRAFİK YÖNTEM
Sinan Ünlüsoy
- Giriş
- Stratigrafi Nedir? Niçin Önemlidir?
- Bir Yöntem Olarak Stratigrafinin Tarihçesi
- Arkeolojik Tabakalar Nasıl Oluşur? Arkeolojik Tabakaların Özellikleri Nelerdir?
- Arkeolojik Tabakalaşmanın İlkeleri
- Bir Stratigrafik Yöntem Olarak Harris Matris
- Arkeolojik Tabakalaşmanın Temel Kavramları
- Sonuç
- Kaynakça
ZOOARKEOLOJİ
Canan Çakırlar
- Giriş
- Tanım
- Tarihsel Gelişim (Dünyada ve Türkiye’de)
- Anahtar Meseleler, Güncel Tartışmalar
- Antropoloji
- Arkeoloji
- Paleoekoloji ve Doğa Tarihi
- Temel Yöntemler
- Kazıda
- Laboratuvarda
- Makroskobik Yöntemler
- Moleküler ve Mikroskobik Yöntemler
- Sayısal Yöntemler
- Geleceğe Dair
- Kaynakça
ARKEOBOTANİK: İnsan ve Bitki İlişkisi Çerçevesinde Gelişen Bir Bilim Dalı
Müge Ergun, Ceren Kabukçu, Ceren Çilingir İpek
- Giriş
- Arkeobotaniğin Tarihçesi
- Arkeobotanik Malzemenin Tanıtımı
- Mikroskobik Kalıntılar ve Analiz Yöntemleri: Polen, Fitolit ve Nişasta Analizleri
- Polen ve Spor Analizleri
- Fitolit Analizleri
- Nişasta Analizleri
- Makroskobik Kalıntılar ve Analiz Yöntemleri:
- Tohum, Meyve/Yemiş, Odun, Gövde ve Kök Analizleri
- Tohum ve Meyve/Yemiş Kalıntılarının Analizi (Karpoloji)
- Yumru ve Kök Analizleri ile Otsu Bitkilerin Sap Analizleri
- Odun Kömürü Analizi (Antrakoloji)
- Makroskopik Kalıntıların Farklı Korunma Biçimleri
- Kömürleşme
- Suya Doyma
- Donma
- Kuruma/Kavrulma
- Mineralleşme
- Bitki Negatif İzleri
- Güncel Arkeobotanik Araştırmalar
- Tarımın Başlangıcı
- Morfolojik Veriler
- Genetik Veriler
- Tarıma İlişkin Uygulamalar
- Çevresel ve Ekolojik Koşullar
- Arkeobotanik Araştırmaların İlişkide Olduğu Diğer Alanlar
- Etnobotanik
- Deneysel Arkeoloji
- Türkiye’de Güncel Arkeobotanik
- Sonuç
- Kaynakça
BİYOLOJİK ANTROPOLOJİ VE ARKEOLOJİDE KULLANILAN YÖNTEMLERİ
M. Songül Alpaslan Roodenberg
- Önsöz
- Giriş
- Antropolojinin Genel Tanımı ve Başlıca Alt Bölümleri nelerdir?
- Antropolojinin Amacı Nedir?
- Antropolojinin Ortaya Çıkışı
- Gömütlerin Tarihçesi
- İnsan İskelet Anatomisi ve Dişler
- Tafonomi ya da Gömülmenin Kuralları
- İskelet Kazı Metodları
- İnsan Kemikleri ile Mezarların Kazılması ve Temizlenmesi
- Fotoğraf Çekimi, Çizim ve İskelet Formları
- Kemiklerin Toplanması ve Taşınması
- Kemiklerin Analizlere Hazırlanması
- Kremasyon
- Antropolojik, Jeokimyasal (izotop) ve Moleküler Genetik (Antik DNA) Metotlar
- Cinsiyetin Tespiti
- Kemik ve Dişlerden Ölüm Yaşının Tespiti
- Kemiklerden Boy Uzunluğunun Hesaplanması
- Kemiklerde Tespit Edilebilen Hastalık, Yaralanma ve İzler
- Kemik ve Dişlerin Radyolojik Görüntülenmesinde Kullanılan Biyomedikal Yöntemler
- Mikroskobik Teknikler
- Kararlı İzotop Analizi
- İnsan Kalıntılarının DNA Analizi
- Radyokarbon Yöntemi ile İnsan Kemiklerinin Tarihlendirilmesi
- Sonsöz
- Kaynaklar
YONTMA TAŞ ALET ÇALIŞMA METODOLOJİSİ
İsmail Baykara ve Berkay Dinçer
- Giriş
- Teknoloji ve Yongalama Sistemi (Üretim Zinciri) (Chaîne Opératoire)
- Hammadde Kaynakları
- Bir Yontma taş Aletin Tespiti: “Doğa işi” mi, “İnsan işi” mi?
- Taş Aletlerin Biçimsel Terimleri ve Teknolojik Tanımlamaları
- Ölçümler
- Yontma Teknikleri
- Yontma, Yongalama, Biçimlendirme ve Düzeltme
- Tipoloji
- Sonuç
- Kaynakça
ÇANAK ÇÖMLEK ÇALIŞMALARI: Tarihçe, Temel Kavramlar ve Yeni Yaklaşımlar
Çiler Çilingiroğlu ve Martin Godon
- Tanımı ve Önemi
- Tarihsel Gelişim
- Kazı Esnasında Çanak Çömleklerin İncelenmesi
- Veri Tabanının Oluşturulması
- Tipolojik Yaklaşım
- Teknolojik ve Ekolojik Yaklaşım
- Ekolojik Yaklaşım
- Teknik Sistem ve Üretim Zinciri Kavramı
- Üretim Zinciri Analizi
- Kilin temin edilmesi ve çamurun hazırlanması
- Biçim Verme Yöntemleri
- Yüzey Düzeltme Yöntemleri
- Pişirme yöntemleri
- Seramik Etnoarkeolojisi
- Çanak Çömlek Çalışmalarında Arkeometrik Yöntemler
- Doğrudan Analizler
- Makroskopik Analiz
- Optik Mikroskopi (Petrografi)
- Taramalı Elektron Mikroskobu (SEM)
- Radyografi
- Dolaylı Analizler
- X-ışını Kırınım Yöntemi (X-ışını difraktometresi) (XRD)
- X-ışını Floresans Spektrometresi (XRF)
- Nötron Aktivasyon Analizi (NAA)
- İndüktif Olarak Eşleştirilmiş Plazma – Kütle Spektrometresi (ICP-MS)
- Hızlandırıcılar
- Organik Tortu Analizi
- Sonuç
- Kaynakça
